Volgens VZinfo.nl, een wetenschappelijk platform van de overheid, is 50 procent van de Nederlanders te zwaar. Volgens het RIVM stijgt dit percentage naar 64 procent in 2050. Aangezien het bedrijfsleven een afspiegeling is van de samenleving, zitten werkgevers met een levensgroot probleem. Het goede nieuws: de belangstelling voor leefstijlbeïnvloeding groeit. Steeds meer bedrijven implementeren vitaliteitsprogramma’s. De afgetrainde Wim Tilburgs was bijna dood in 2015. Hij ging zwaar gebukt onder ‘metabole ontregeling’ met morbide obesitas en diabetes type 2. ‘Dat was een sluipend en slopend proces’, blikt hij terug.
Tilburgs was IT-consultant bij Exact. ‘Lange dagen door het hele land rijden, in de file staan, veel stress en slecht eten onderweg. Ik woog 125 kilo en was hard op weg naar blindheid, amputaties en nierfalen. Zelfs mijn tanden begonnen uit te vallen.’ Ook tussen de oren was het helemaal mis. Tilburgs had zware psychische problemen overgehouden aan zijn uitzending als dienstplichtige naar Libanon: ‘Of ik begeleiding had? Jawel. Iedere maand haalde ik een volle boodschappentas met medicijnen bij de apotheek om alle symptomen te onderdrukken. Ik voelde me afgestompt, een zombie. Uiteindelijk was een opmerking van mijn zoon de wake-up call: Pap, als je zo doorgaat maak je mijn afstuderen niet meer mee.’ Toen ging het roer om. Tilburgs begon onder professionele begeleiding een ketogeendieet (veel gezonde vetten in combinatie met koolhydraatarme groenten) en stopte met brood, aardappelen, rijst en pasta. ‘Mijn suikermotortje was kapot, maar mijn vetmotortje was nog zo goed als nieuw. Daar ging ik mee aan de slag.’ Discipline had hij meegekregen vanuit het leger. Hij ging dagelijks zwemmen en wandelen. In de maanden daarna begon hij gewicht te verliezen en ‘metabool flexibel’ te worden. In de eerste maand raakte hij 10 kilo kwijt, in de maanden daarna nog eens 30 kilo. De kilo’s kwamen er nooit meer aan. Het medicijngebruik bouwde hij helemaal af. En niet onbelangrijk: hij werd een prettiger mens. Zijn bizarre verhaal wordt ‘gevreten’. Tilburgs is voorzitter van de stichting ‘Je Leefstijl Als Medicijn’ en ambassadeur van 2Diabeat. Hij reist met lezingen het land door.
Vergoeding sportschool
Obesitas en diabetes type 2 op de werkvloer woekeren als een veenbrand. Volgens gegevens van Je Leefstijl Als Medicijn is 60 procent van het doktersbezoek leefstijl gerelateerd. Het bedrijfsleven is een directe afspiegeling van de samenleving en wordt dus eveneens zwaar getroffen door ongezonde keuzes van personeel. De Universiteit van Maastricht berekende dat overgewicht en obesitas Nederland 79 miljard euro per jaar kost (omgerekend 11.500 euro per persoon) vanwege medische kosten en verminderde arbeidsparticipatie. Werkgevers moeten er iets mee en lijken dat ook steeds vaker te beseffen. Acture Nederland, een private uitvoerder van sociale zekerheid voor werkgevers, onderzocht het effect van vitaliteitsprogramma’s en ondervroeg ruim duizend werkenden. Uit het onderzoek blijkt dat 37 procent van de werkgevers in Nederland vitaliteitsprogramma’s aanbiedt. De focus ligt hierbij voornamelijk op vergoeding voor de sportschool (50 procent), gezonde voeding in de kantine (36 procent) en werk/privé-balansprogramma’s (34 procent). Het verbeteren van de fysieke gezondheid is met 61 procent de belangrijkste reden voor werknemers om mee te doen aan zo’n programma.
Fysiek en mentaal fitter
Acture constateert dat 69 procent van de medewerkers die deelnemen aan vitaliteitprogramma’s zich beter voelt, met meer energie en een betere fysieke conditie. Daarnaast voelen medewerkers met toegang tot vitaliteitsprogramma’s zich gelukkiger, fysiek en mentaal fitter en zijn ze vaker geneigd hun werkgever aan anderen aan te bevelen (niet onbelangrijk in tijden van krapte op de arbeidsmarkt). Ook opmerkelijk: het onderzoek laat zien dat financiële prikkels werknemers extra stimuleren om mee te doen aan gezondheidsprogramma’s. Ze willen wel… als de baas betaalt. Annabelle Hagoort, CEO van Acture Nederland: ‘Goed dat 37 procent van de werkgevers vitaliteit serieus neemt maar juist die andere 63 procent moet echt aan de slag. In de huidige arbeidsmarkt kun je je eigenlijk geen uitval van medewerkers veroorloven en zul je tijd en geld moeten steken in gezondheidsbevordering. Vanuit goed werkgeverschap moet hier actie op worden ondernomen. Dat hoeft helemaal niet ingewikkeld te zijn met online-tools zoals Evermood, dat werkgevers ondersteunt bij het implementeren en aanbieden van vitaliteitsprogramma’s.’ Medewerkers kunnen volgens Hagoort begeleid worden bij problematiek rond ongezond eten, maar ook bij stoppen met roken, levensonderhoud en schulden, pesten, stress, zwangerschap, financiële zaken, rouw en arbeidsconflicten.
Goedkope frikadellen
Steeds meer werkgevers zien de noodzaak om gezondheid op de werkvloer te stimuleren en overgewicht terug te dringen. Hoewel Tilburgs het toenemende bewustzijn bij werkgevers prijst, ligt volgens hem de verantwoordelijkheid voor een gezonde leefstijl en keuze voor gezonde voeding bij de individuele werknemer. Helaas wordt het individu in onze ‘obesogene samenleving’ continu verleidt om ongezonde keuzes te maken. Tilburgs: ‘Obesitas is geen ziekte maar een maatschappelijk probleem. Supermarkten liggen vol met verslavend, goedkoop en ultra bewerkt voedsel. Een doos frikadellen kost maar drie euro. Zelfs de Praxis verkoopt snoep en Red Bull. De voedingsindustrie en medische sector verdienen aan dikke en zieke mensen. Ook dat moet veranderen. De oplossing moet gezocht worden in ziektepreventie en niet in afslankmedicijnen. Elk overheidsministerie zou gezondheid op één moeten zetten. Ziektepreventie gaat over voeding, zingeving, onderwijs, inkomenszekerheid, milieu, ruimtelijke ordening, schone lucht en zelfs kunst en cultuur.’ Een suikertaks, BTW-verlaging op groente en fruit en verbod op reclame voor ongezonde producten zouden eenvoudige maatregelen kunnen zijn voor terugdringing van overgewicht. Toch moet de individuele medewerker het uiteindelijk doen (en volhouden) ondanks alle verleidingen. ‘Wilskracht is net elastiek’, besluit Tilburgs. ‘Als er te veel spanning op staat, zegt het elastiekje pang.’ Tilburgs kent alle beproevingen uit eigen ervaring. Een moment van zwakte bij een tankstation of bij de Praxis en hij ging voor de bijl. Een Magnum is nooit ver weg. Totdat het bijna te laat was. ‘Mijn aanpak werkt alleen als mensen het echt graag willen. Werkgevers moeten de voorwaarden creëren, obesitas bespreekbaar maken, zaadjes planten in gesprekken met het personeel en uiteindelijk zelf het goede voorbeeld geven.’
FOTO: DIRK JANSEN, SHUTTERSTOCK
